Aanpak Covid-19 in de detailhandel – Versie Click en Collect

Volop kansen

Vanaf 10 februari 2021 is een click en collect-systeem toegestaan in de niet essentiële detailhandel. Deze wijziging in het maatregelenpakket leidt tot deze aanvulling van het Afsprakenkader Naleving en Handhaving Verantwoord winkelen (hierna: Afsprakenkader). Deze is eerder besproken en vastgesteld in het VB van 26 oktober. Het oorspronkelijke afsprakenkader blijft onverminderd van kracht voor de essentiële detailhandel.

Wat is click en collect?

Winkels en locaties met een winkelfunctie zijn voor publiek opengesteld, uitsluitend voor het ophalen van vooraf bestelde of gereserveerde artikelen in een vooraf afgesproken tijdvak en waarbij het publiek de winkel niet betreedt.

Toelichting

Met ‘click en collect’ bestellen klanten producten op voorhand en halen deze minimaal 4 uur later op afspraak binnen een vooraf afgesproken tijdslot van maximaal 1 uur af bij een afhaalpunt bij de ingang van de winkel. Dit betekent dat de klanten de winkel niet mogen betreden. Het is niet toegestaan  dat de winkel van binnen naar buiten verplaatst. De beheerder van de winkel draagt zorg - door middel van afhalen binnen tijdvakken - dat klanten gespreid over de dag afhalen.  Uitgangspunt is dat er geen fysiek contact tussen klant en winkelpersoneel en tussen klanten onderling plaats vindt. De klant betaalt de goederen bij voorkeur online, maar kan dat ook doen bij het afhalen van de goederen. In dat geval rekent de klant bij voorkeur contactloos af. 

Naleving in en voor de winkels 

Click en collect

Winkeliers dienen de volgende punten in de uitvoering te borgen:

• Winkels worden opengesteld om vooraf bestelde of gereserveerde artikelen op te halen
• Publiek mag de winkel niet betreden [dit betekent dat afhaalpunt aan de deur van de winkel of –als de winkel daar zelf beschikking over heeft- op het parkeerterrein is (zoals bij bouwmarkten)
• Er zit minimaal een dagdeel (4 uur) tussen het bestellen en ophalen van de bestelling. Dit om ´funshoppen´ te voorkomen.
• De winkelier is verplicht om het ophalen te organiseren:
• gespreid over de dag, binnen de reguliere openingstijden;
• in tijdvakken van maximaal van één uur;
• waarbij het afhaalpunt sober wordt ingericht;
• zonder dat er een oploop van publiek ontstaat;
• waarbij de klant wordt verzocht individueel af te halen.
• De winkel mag slechts de voor afgifte van bestellingen hoognodige bezetting aanwezig hebben;
• Klanten zijn verplicht in de openbare ruimte 1,5m afstand van anderen te houden en geen groepen te vormen (reeds bestaande verplichting).

Specifieke punten die nieuw zijn vanaf 10 februari

• De nieuwe voorwaarden gaan ook gelden voor winkels in doe-het-zelf-artikelen (bouwmarkten);
• De nieuwe voorwaarden gaan ook gelden voor overige locaties met een winkelfunctie, zoals een kapperszaak. Zij mogen onder deze voorwaarden producten verkopen.
• Retourneren is onder de huidige voorwaarden niet toegestaan (om funshoppen te beperken). Dit geldt ook voor groothandels en bouwmarkten.
• Als er sprake is van samenloop (reparatie/onderhoud én afhalen bij de winkel) dan mogen klanten de winkel wel betreden voor reparatie/onderhoud/ pakketservice, maar niet voor de verkoop van de winkelproducten. Verkoop moet dan buiten, maar de andere service mag binnen. Het advies is hierbij om dan zoveel mogelijk aan de deur te regelen. Als dat niet kan, moet er binnen met een afbakening/looproute gewerkt worden conform het Afsprakenkader.  

Verantwoordelijkheid ondernemers

Op basis van het Richtlijn Verantwoord Winkelen (bijlage), nader uitgewerkt in specifieke protocollen voor verschillende winkeltypen, maar in ieder geval:

• Basisregels tav hygiëne, desinfectie en gezondheid
• Deurbeleid: zorg voor afstand in evt. rijen vóór de winkel; maak lokaal afspraken over wachtrijen en zorg ervoor dat er geen oploop ontstaat.
• Gedragsregels voor klanten en personeel: o.a. 1,5m-regel; looproutes
• Sobere invulling, waarbij er geen winkelwaren voor de deur uitgestald worden
• Scenario’s voor bij slecht weer (wanneer mensen niet geduldig buiten wachten). 

Duidelijke communicatie

• Op elke winkel posters met hygiëne en gezondheidsregels, gedragsregels, beleid dat er geen oploop ontstaat.

Handhaving

Primair handhaving door ondernemers zelf, al dan niet met behulp van particuliere beveiligers (aanspreken, toegang weigeren, verzoeken de winkel te verlaten, winkel zelf sluiten)

Handhaving door veiligheidsregio, gemeente en justitie

• De burgemeester kan ten aanzien van openbare plaatsen – in het geval de geldende maatregelen, zoals de veilige afstand, niet worden nageleefd of een dreiging daarvan - middels een bevel bijvoorbeeld de weg afsluiten of de aanwezige personen verwijderen (op grond van artikel 58m Twm en/of de gemeentewet artikel 174).
• De burgemeester kan de overtreding van een click en collect-voorwaarde handhaven met een last onder bestuursdwang of onder dwangsom.
  Als bij de eigen handhaving door winkeliers/ondernemers dreigende situaties ontstaan, kan een beroep op de politie worden gedaan.
• De regels gelden voor iedereen, maar de omstandigheden kunnen per geval verschillen. De keuze voor de wijze van handhaven in een concrete situatie is aan de professionaliteit van de handhaver.

Naleving en handhaving op gebiedsniveau

Gezamenlijke verantwoordelijkheid ondernemers in nauwe samenwerking met gemeenten

Systeemaanpak: samenspel en afspraken op lokaal niveau tussen (georganiseerde) private partijen en gemeenten; ieder vanuit eigen verantwoordelijkheid. Voor elk van deze geldt dat er een duidelijke verantwoordelijkheidsverdeling in de regievoering kan zijn. Dit betekent per gebiedstype:

• Winkelcentra met vastgoedeigenaar, centrumbeheerder of winkeliersvereniging: 
  Regievoerder is de eigenaar of beheerder van het vastgoed. Winkels zijn daarbij verantwoordelijk voor de te nemen acties, maar de regievoerder is verantwoordelijk voor communicatie met de gemeente en kan escaleren in geval van incidenten.
• Winkelstraten/gebieden (binnenstedelijk): hier is de gemeente de regievoerder en vult die deze rol nu ook al zo in. Dit geldt met name voor drukke winkelstraten. Escalatie bij incidenten vindt plaats vanuit winkeliers via gemeente naar BOA/politie, zoals hieronder ook beschreven.
• Grootschalige ‘stand alone’ retailvestigingen (bouwmarkten, meubelcentra): hier ligt de regie en uitvoering bij de individuele bedrijven. Bij clusters van bedrijven neemt de grootste partij het initiatief.

Kleinschalige winkelvoorzieningen op dorps/wijkniveau en verspreide winkels: Deze zijn eveneens binnenstedelijk maar kleinschaliger en met een sterker accent op dagelijkse boodschappen. Hier ligt een regierol vanuit de grootste private partij voor de hand: bij afwezigheid van een actieve winkeliersvereniging zal dit meestal de supermarkt zijn. Deze voert dan de regie over de private inzet vanuit de kleinere partijen, heeft en versterkt het contact met gemeente en escaleert naar gemeenten bij incidenten.

• Om het bovenstaande systeem te laten werken is de inzet van gemeenten onontbeerlijk. In onderling overleg tussen gemeenten en de regievoerders komt vanzelfsprekend ook aan de orde wat de winkelgebieden van de gemeente bij de naleving en handhaving kunnen verwachten. 
• Met de Veiligheidsregio’s is afgesproken dat zij een ondersteunende structuur bieden (zie ook de brief van 17 november van de Minister van Justitie aan de burgemeesters, kenmerk 3098045). Daarbij onderscheiden we twee fases. Een voorbereidende fase, waarin het opstellen en toetsen van protocollen plaatsvindt en een zogenaamde warme fase waarin er daadwerkelijk toezicht gehouden wordt.